In deze blog-serie ga ik in gesprek met onderzoekers van verschillende universiteiten over hun kijk op wetenschapscommunicatie. Door dit soort gesprekken te voeren hoop ik steeds beter te begrijpen hoe onderzoekers tegen wetenschapscommunicatie aan kijken en waar zij behoefte aan hebben. Deze keer ga ik in gesprek met Elanie Rodermond, universitair docent aan de Vrije Universiteit Amsterdam en onderzoeker bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR).
Hoe kijk jij aan tegen de rol van wetenschapscommunicatie in de werkzaamheden van een onderzoeker?
‘Ik vind het belangrijk dat wetenschappelijke kennis gedeeld wordt met een breed publiek, zeker als het gaat om kennis uit een vakgebied zoals Criminologie. Criminaliteit gaat ons namelijk allemaal aan en heeft een behoorlijke impact op de maatschappij. Daarnaast vind ik het belangrijk dat wetenschappelijke inzichten actief gedeeld worden met de praktijk. Juist organisaties zoals de politie, reclassering of het Openbaar Ministerie kunnen wetenschappelijke kennis gebruiken in hun dagelijkse werkzaamheden. En laten we vooral ook niet vergeten dat we als wetenschappers invloed kunnen hebben op het politieke debat. Het is aan ons als onderzoekers om de politiek van de juiste wetenschappelijke informatie te voorzien.’
Vind je dat op dit moment onderzoekers zich voldoende bezighouden met wetenschapscommunicatie?
‘Er kan nog veel verbeteren op dit vlak, maar ik zie over de jaren wel verandering. Steeds vaker krijg je als onderzoeker pas financiering voor een onderzoek als ook beleid of praktijk actief betrokken is bij het project. Toch is de standaard manier van kennisdeling binnen de wetenschap nog steeds in de vorm van wetenschappelijke publicaties. Die zijn nogal onleesbaar voor een publiek buiten de wetenschap. De uitdaging is om creatief te zijn als het gaat om kennis delen met een breed publiek.’
Wat doe je zelf op dit moment als het gaat om wetenschapscommunicatie?
‘Ik ben me bewust van het belang van het delen van kennis. Daarom schrijf ik niet alleen wetenschappelijke artikelen, maar besteed ik ook tijd aan het schrijven van toegankelijke stukken. Ik hou me bezig met mediaoptredens en heb onlangs nog een podcast-interview gegeven. Daarnaast geef ik presentaties bij praktijk- en beleidsinstellingen. Het lastige is wel dat ik niet precies weet wat er daarna gebeurt. Ik heb als onderzoeker eigenlijk geen tijd om te volgen of de kennis die ik deel ook daadwerkelijk in de praktijk gebruik wordt. Aan de andere kant is het ook niet mijn taak om kennis in te voeren in de praktijk. Dat ligt veel meer bij beleidsmedewerkers. Maar ik realiseer me steeds meer dat er een schakel ontbreekt tussen wetenschappers en beleidsmedewerkers. Iemand die wetenschappelijke kennis op zo’n manier toegankelijk maakt dat het ook écht gebruikt kan worden in de praktijk.’
Ik realiseer me steeds meer dat er een schakel ontbreekt tussen wetenschappers en beleidsmedewerkers. Iemand die wetenschappelijke kennis op zo’n manier toegankelijk maakt dat het ook écht gebruikt kan worden in de praktijk.
Welke factoren houden je tegen om nog meer aan wetenschapscommunicatie te doen?
‘Tijd is absoluut een beperkende factor. Zeker als je als jonge wetenschapper aan het bouwen bent aan je wetenschappelijke carrière en je profiel voornamelijk beoordeeld wordt op wetenschappelijke publicaties, is het lastig om tijd vrij te maken voor wetenschapscommunicatie. Daarnaast vind ik het ook best lastig dat je als onderzoeker kwetsbaar bent wanneer je je kennis breed deelt. Ik doe nu bijvoorbeeld onderzoek naar extremisme, een gevoelig onderwerp. Media-optredens over dit onderwerp lokken altijd reacties uit, soms positief, maar soms ook negatief. Wat dat betreft denk ik dat het goed is dat wetenschappers ook hierin begeleiding krijgen. Hoe ga je om met publiekelijk kennis delen en de eventueel negatieve reacties die dat uitlokt?’
Wat moet er nog meer veranderen op dit gebied denk je?
‘Ik denk dat wetenschapscommunicatie veel meer integraal onderdeel moet worden van de opleiding tot wetenschapper. Waarom zou wetenschapscommunicatie geen vast onderdeel zijn van je takenpakket als onderzoeker? Op dat gebied valt komende jaren nog wel wat te winnen.’