top of page
  • Foto van schrijverLiza

Een introvert op het podium, gaat dat wel? (Inclusief 5 handige tips)


Ik beschouw mezelf als redelijk introvert. Ik hou wel van sociale contacten, maar bij voorkeur in kleinere groepen. Tegelijkertijd geniet ik er heel erg van om op het podium te staan, om voor 400 mensen te spreken en als dagvoorzitter een groot congres te leiden. Hoe dat precies zit, weet ik ook niet. Maar het lijkt erop dat veel wetenschappers zich hierin herkennen. In deze blog deel ik vijf handige tips hoe je als introvert optimaal kunt genieten van een presentatie, college of lezing voor een groot publiek.


Liza staat voor een groep mensen uitleg te geven.
Workshop 'Presenteren' tijdens de Nationale Wetenschapscommunicatiedag 2023. Foto: Lize Kraan

Yup, ik beschouw mezelf als redelijk introvert. Niet dat ik verlegen ben, maar ik geef wel de voorkeur aan rust en alleen zijn. En ik vind het helemaal geen probleem om op zaterdagavond met een boek op de bank te kruipen. En toch... krijg ik ook heel veel energie van op een podium staan. Om voor honderden mensen een lezing te geven. Dat geeft echt een kick!


Maar ik moet ook niet om de realiteit heen draaien: na afloop van zo'n prestatie ben ik behoorlijk uitgeput. Je zult me vaak zien met rode wangen en een vermoeid hoofd, want ik geef alles wat ik heb... en hersteltijd is dan wel nodig.





Herkenbaarheid onder wetenschappers

Toen ik een paar weken geleden over dit onderwerp een Linkedin-post schreef, lokte dat veel reacties uit. De post werd bijna 6.000 keer bekeken. En dat niet alleen, veel wetenschappers gaven aan zich hierin te herkennen. Een kleine greep uit de reactie:


'Herkenbaar! Ik ben erna helemaal uitgeteld!'


'Ik heb precies hetzelfde! Sta graag op een podium, vind sociaal contact (in kleinere groepen) ook fijn maar ben toch het liefst alleen (gamen, een boek lezen of iets anders). Moet gewoon regelmatig opladen.'


'Oh ja, ik snap je helemaal! Ik heb zelf ook nog steeds spanning vooraf aan op het podium staan, ook al doe ik het al jaren. Het is soms een soort achtbaanrit: vooraf "oh jee wat ga ik doen?" dan tijdens "whieieieie" en naderhand: "dat was vet, let's do it again!"


5 handige tips

Inmiddels weet ik redelijk goed hoe ik voor mijn introverte ziel moet zorgen. Dat doe ik vooral door mijn tijd op het podium af te wisselen met rustig schrijf- en denkwerk. Dit geeft me een goede balans. Het zorgt ervoor dat ik tussendoor kan opladen zodat ik daarna weer vol energie het podium op kan.


Ben jij ook redelijk introvert, maar wil je (of moet je soms) voor grotere groepen staan?Hieronder deel ik 5 handige tips die je helpen om optimaal te kunnen presteren en genieten op het podium!


1. Plan voldoende 'buffertijd' in na afloop

Zorg ervoor dat je na je presentatie of lezing voldoende 'buffertijd' inplant. Oftewel: neem even tijd voor zelfzorg. Sta jezelf toe om alleen te zijn om op te laden, bijvoorbeeld door te mediteren, te wandelen, te lezen of naar rustgevende muziek te luisteren. Het is echt belangrijk om jezelf de ruimte te geven om te herstellen van de inspanning. Hoe lang dat precies duurt, verschilt van persoon tot persoon. Na een lezing van één uur wil ik in ieder geval twee uur kunnen bijkomen. Maar na een presentatie van drie uur weet ik dat ik tot weinig meer in staat ben de rest van de dag.


2. Pauzes en ademhalingsoefeningen

Ik heb zelf veel baat bij ademshalingsoefeningen. Het zorgt ervoor dat ik tijdens een flinke inspanning (zoals college geven of een workshop) steeds tussendoor mezelf weer even rustig kan krijgen. Daarnaast zorg ik ook altijd voor voldoende pauzemomenten. Ik probeer elke 45-60 minuten een 'micro-break' in te lassen van een paar minuten. Afhankelijk van de setting kunnen mensen dan even naar het toilet of koffie pakken. Dat is fijn voor het publiek, maar ook voor mezelf. Als de setting zich daar niet voor leent, dan probeer ik op een andere manier pauzes in te lassen. Bijvoorbeeld door een YouTube filmpje te laten zien dat te maken heeft met het onderwerp van mijn presentatie, maar ook ontspannend is. Zo kan ik zelf ook even op adem komen.


3. Stel realistische verwachtingen en leer je grenzen kennen

Accepteer dat het normaal is om na een grote inspanning, zoals een presentatie, vermoeid te zijn als introvert persoon. Het is niet nodig om meteen weer volledig opgeladen te zijn. Leer je eigen grenzen kennen en respecteer ze. Geef jezelf de tijd die nodig is om te herstellen.


4. Focus op je passie, daar haal je energie uit

Wat ook kan helpen, is om tijdens je presentatie, lezing of college zoveel mogelijk energie te halen uit de passie die je zelf hebt voor het onderwerp. Wat vind jij het allerleukst om te vertellen? Wanneer je over iets spreekt waar je echt om geeft, kan dit je energie geven en je natuurlijke enthousiasme naar voren brengen, wat op zijn beurt een positieve impact kan hebben op je publiek. Het is natuurlijk nog steeds een inspannende prestatie, maar het wordt wel leuker als je je eigen enthousiasme aanboort.


5. Plan en kijk vooruit

Nu je steeds beter weet wat voor jou werkt, is het fijn om daar in het vervolg rekening mee te houden. Kijk eens in je agenda en zorg ervoor dat je tussen twee grote events voldoende tijd hebt om bij te komen. Het kan zijn dat je niet alle vrijheid hebt om dit te bepalen (bijvoorbeeld als je colleges moet geven), maar waar je die ruimte wel hebt, moet je die zeker benutten. Ik plan zelf liever niet meer dan 2 grote presentaties of workshops in een week in. Meestal pakt dat goed uit, en soms is het een wat drukkere week. Maar dat is ook oke, dan let ik nog meer op buffertijd en ontspanning in de avonden.

bottom of page